لینوکس با ویندوز چه تفاوتى دارد؟

بخش مقاله آی تی ایران - یکى از نخستین سوالاتى که در ذهن هر کاربرى که بهتازگى نام لینوکس به گوشش خورده است، مطرح مى‌شود، این است که خوب لینوکسچه تفاوتى با ویندوز دارد؟ من در این مقاله قصد دارم بدون اینکه واردمسائل خیلى فنى شوم، این موضوع را تشریح کنم.

لینوکس چیست؟ لینوکس به خودى خود، یک هسته (Kernel) است. هسته، بخشاصلى سیستم‌عامل را تشکیل مى‌دهد که کار آن کنترل داده‌ها، مدیریت حافظه،سخت‌افزار، ورود و خروج داده‌ها و تمامى موارد اصلى سیستم‌عامل مى‌باشد.

همانطور که گفتم، لینوکس به خودى خود سیستم‌عامل به شمار نمى‌رود، بلکه بااستفاده از ابزارهایى که پروژه بازمتن (OpenSource) گنو (GNU) براى آنتولید کرده است، تبدیل به یک سیستم‌عامل کامل مى‌شود (به همین دلیل است کهلینوکس را معمولا گنو/لینوکس یا GNU/Linux مى‌نامند) و با اضافه کردن سایرنرم‌افزارهاى بازمتن به آن، مى‌توان از آن در موارد متعددى مانندسرویس‌دهنده‌ه! ا، ایستگاه‌هاى کارى، کامپیوترهاى روى‌میزى، ابررایانه‌ها، ابزارهاى صنعتى و پزشکى که داراى سیستم‌هاى درونه‌اى(Embedded) مى‌باشند و... استفاده کرد.
از نظر فنى، لینوکس را مى‌توان نمونه بازمتن سیستم‌عامل یونیکس نامید.زیرا بر اساس استاندارد POSIX پیاده سازى شده و کاملا با آن سازگار است.بنابراین لینوکس را مى‌توان نواده سیستم‌عامل پرسابقه و مستحکم یونیکسدانست که البته خواص خوب آنرا نیز به ارث برده است. اکنون تفاوت‌هاى اصلىلینوکس و ویندوز را با هم مى‌شماریم: لینوکس : سیستم‌عامل آزاد لینوکس یکسیستم عامل آزاد و بازمتن است.

کد منبع آن در اختیار همگان قرار دارد و همه مى‌توانند در کدهاى آن تغییرایجاد کرده و بنا به نیازشان استفاده کنند. آزاد و در دسترس بودن کدهاىمنبع سبب مى‌شود تا بتوانید از طرز کارکرد دقیق سیستم‌عامل مطلع شوید. شمالینوکس را مى‌توانید به هر تعداد کپى کرده و بین دوستانتان پخش کنید. درسمت مقابل، ویندوز یک سیستم‌عامل اختصاصى است که کد منبع آن سرى نگهداشتهشده است و براى همگان در دسترس نیست. شما نمى‌توانید بفهمید که واقعا درزیر سیستم‌عامل ویندوزتان چه مى‌گذرد؟ آیا یک برنامه جاسوسى در آن پنهاننشده است؟ بعۡ ?د نیست.

سیستم عامل ویندوز رایگان نبوده و تحت حمایت قانون کپى‌رایت قرار دارد.شما نمى‌توانید آنرا کپى کرده و پخش کنید. در صورت این کار شما خلاف‌کارهستید و جریمه و مجازات خواهید شد. (فعلا نه در ایران ولى در ۴-۶ سالآینده بله) لینوکس را به هواپیمایى تشبیه کرده‌اند که هر قسمت از انرا درجایى ساخته‌اند. لینوکس واقعا محصول کشور خاصى نیست. تعداد زیادى از مردمدر سرتاسر جهان در حال کار بر روى آن و توسعه آن هستند.

تعداد برنامه نویسانى که روى بخش‌هاى مختلف سیستم‌عامل لینوکس کارمى‌کنند، به حدود ۴۰۰ هزار نفر مى‌رسد، در حالى که تعداد کل برنامه‌نویسانمایکروسافت کمتر از ۱۰۰۰۰ نفر است. همین، تفاوت کیفیت کار را مشخص مى‌کند.

شما با سیستم‌عامل لینوکس آزاد هستید. لازم ندارید تا ازنرم‌افزارهاى اختصاصى استفاده کنید و تحت انقیاد آنها در آیید. لینوکس :سرعت، قدرت، پایدارى همانطور که گفتم، لینوکس نواده سیستم‌عامل یونیکساست. بنابراین ساختار کلى این سیستم‌عامل کاملا با ویندوز متفاوت است. اینبه این معنى است که مثلا شما نخواهید توانست برنامه‌هایى که در ویندوزدارید، روى لینوکس اجرا نمایید (البته راه‌هایى وجود دارد – شبیه سازها -ولى در حالت عادى خیر). یکى از خواص اصلى سیستم‌عامل‌هاى خانواده یونیکس،پایدارى و استقامت بسیار بالاى آنهاست. این سیستم‌عامل‌ها به این راحتى‌هاخراب نشده و به ندرت نیاز به بوت مجدد پیدا مى‌کنند. لینوکس‌هایى وجوددارند که شما مى‌توانید سالها بدون نیاز به بوت، از آنها استفاده نماییء?. در سمت مقابل، حتى جدیدترین و پایدارترین سیستم‌هاى ویندوز به اندازهیک موى لینوکس پایدار نیستند. براى بکارگیرى سیستم‌هاى ویندوز به عنوانسرویس دهنده به حافظه و پردازنده‌هاى قویترى نیاز دارید و مطمئن باشید اگرهر هفته آنرا بوت نکنید، از کار خواهد افتاد! من حدود ۲ سال است با اینسیستم‌عامل کار مى‌کنم. تنها یکبار مجبور شده‌ام بدلیل اشکال در کارت صوتىآنرا بوت کنم. (فقط کارت صوتى از کار افتاده بود!) در صورتى که در ویندوز،شما اگر خیلى شانس داشته باشید، حتما هفته‌اى ۲-۳ مشکل را که منجر به بوتخواهند شد، خواهید داشت.

معمولا سیستم‌عامل لینوکس به راحتى خراب نمى‌شود و برعکس ویندوز مجبورنیستید تا آنرا هر چندماه یکبار مجددا نصب کنید. حتى برخى از انواع لینوکسبه نصب «یکبار براى تمامى عمر» مشهور هستند. این گونه سیستم‌ها رامى‌توانید حین کار و حتى بدون بوت، به نسخه‌هاى جدیدتر ارتقا دهید. لینوکس: امنیت، امنیت، امنیت امروزه در دنیایى متکى بر فناورى اطلاعات زندگىمى‌کنیم که هر لحظه به خطر افتادن جریان اطلاعات منجر به بروز خسارت‌هاىتجارى جبران ناپذیرى خواهد شد. امروزه همه به دنبال یک سکوى (Platform)امن‌تر براى اجراى برنامه‌هاى کاربردى و سروى‌دهنده‌ها هستند.

لینوکس حرف‌هاى زیادى براى گفتن در سمت امنیت دارد. بسیارى از قابلیت‌هاىامنیتى که در ویندوز وجود ندارند و یا فقط با اضافه کردن نرم‌افزارهاىاضافى قابل دسترسى مى‌باشند، بطور درونى و پیش‌گزیده در لینوکس پیاده سازىشده‌اند.

لینوکس از ابتدا براى محیط‌هاى شبکه‌اى و چند کاربره طراحى شده است وهمین باعث! رعایت مسائل امنیتى از ابتدا در ان شده است، درحالى که ویندوزاینگونه نبوده و درحال حاضر نیز از نظر امنیتى داراى نقاط ضعف فراوانىاست. مثلا یک برنامه مخرب با استفاده از همین ضعف‌هاى امنیتى مى‌تواند کلسیستم‌عامل را نابود کند، ولى در صورتى که مورد مشابهى در لینوکس وجودداشته باشد، حداکثر به دایرکتورى خانگى کاربر اجرا کننده آسیب خواهد رسید،نه کل سیستم‌عامل. اینطور نیست که لینوکس فاقد هر گونه اشکال امنیتى باشد،خیر، ولى باز بودن کد منبع آن باعث مى‌شود تا بسیارى از اشکالات امنیتىپیش از ایجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامه نویسى برنامه بر ملا شده ورفع شوند. در صورتى که اشکالى نیز در برنامه‌هاى منتشر شده یافت شود،بدلیل موجود بودن کد منبع سریعا برطرف مى‌گردد.

در صورتى که در سیستم عامل ویندوز شما باید منتظر مایکروسافت بمانید وبمانید و بمانید. سیستم‌عامل ویندوز داراى اشکالات امنیتى بسیارى است کهبه راحتى هم کشف نمى‌شوند و هنگامى کشف مى‌شوند که خسارات جبران ناپذیرىدر اثر حمله از طریق آن ضعف‌هاۡ ? امنیتى رخ دهد که امثال آنرا شاهدهستیم. مى‌توان ادعا کرد که تقریبا هیچ ویروسى براى لینوکس وجود ندارد واین درحالى است که سالیانه بیش از ۱۰۰۰ ویروس و کرم مختلف براى سیستم‌عاملویندوز ایجاد مى‌شود. این بخاطر عدم گسترده بودن لینوکس نیست (حدود ۷۰درصد از سایت‌هاى وب در جهان بر روى سیستم‌عامل لینوکس و سرویس‌دهنده وبآپاچى درحال اجرا هستند) بلکه بدلیل وجود حفره‌هاى امنیتى متعدد ویندوز وسیاست انحصار گرایى مایکروسافت است. یعنى چه؟ مایکروسافت طورى رفتار وسیاست گذارى کرده است که مشتریان خود را تنها به محصولات خودش عادت دهد.

بسیارى از کاربران ویندوز از اینترنت اکسپلورر و آتلوک براى مر١ ?روب و پست الکترونیک استفاده مى‌کنند. من به عنوان یک ویروس نویس، مى‌دانمکه اگر ویروسى را براى کاربران ویندوز بنویسم، بر روى کامپیوترهاى ۹۰ درصدآنها اثر خواهد کرد. چون اکثرا از IE و Outlook استفاده مى‌کنند. ولى درلینوکس چطور؟ در لینوکس شما طیف وسیعى از انتخاب و عدم اجبار دارید. من ازمرورگر موزیلا استفاده میکنم. دوستى دارم که Konqueror را ترجیح مى‌دهد.دیگرى از Opera استفاده مى‌کند. من از Kmail استفاده مى‌کنم.

دوستم از Evolution، دیگرى از Pine و بعدى از Mutt و برادرم هم از MozillaMail. من فقط مى‌توانم براى یکى از اینها ویروس بنویسم چون روى بقیه کارنخواهد کرد و عملا مى! زان اثر آن انداک خواهد بود. ضمنا هیچیک ازویروس‌هایى که براى ویندوز نوشته شده‌اند، بر روى لینوکس کار نمى‌کنند.لینوکس : تعدد سکوهاى اجرایى لینوکس برخلاف ویندوز بر روى تعداد زیادى ازسکوهاى مختلف سخت‌افزارى اجرا مى‌شود و شما حتى قادرید آنرا براى کار برروى سکوى مورد نظرتان تغییر دهید. این قابلیت، لینوکس را براى بکارگیرى درسخت‌افزارهاى درونه‌اى (Embedded) بسیار مناسب مى‌سازد. هسته 2.6 لینوکسکه بتازگى ارائه شده است، این امکان را فراهم مى‌سازد تا لینوکس را بر روىدستگاه‌هاى بسیار کوچک و یا ابر رایانه‌هاى بسیار بزرگ اجرا نمایید. اصلاویندوز مى‌تواند؟ لینوکس : گسترده‌ترین تنوع در کاربرد لینوکس رامى‌توانید براى انجام وظایف بسیار متعددى بکار بگیرید. از دستگاه چک کردناتصالات شبکه، دیوار آتش، مسیریاب (Router) شبکه، سرویس‌دهنده‌هاى مختلفمانند وب، بانک اطلاعاتى، فایل، چاپ و...، میزهاى کار (Desktop)،ایستگاه‌هاى کارى (Workstations) و... سیستم‌عامل لینوکس حتى این امکان رادارد که از آن بتوان به صورت یک سیستم زنده و پرتابل استفاده کرد. به اینمعنى که کل سیستم‌عامل از روى یک دیسک CD اجرا شود و شما آنرا با خودتانجابجا کنید و میزکار و تنظیماتتان را همراه خودتان منتقل کنید. علاوه براین، این قابلیت براى رفع اشکال و نمایش آن نیز بسیار مفید است.

لینوکس : تنوع در انتخاب
بدلیل آزاد بودن سیستم‌عامل لینوکس، هر گروه یا موسسه تجارى، یک نسخه خاصاز آن که به توزیع یا پخش (Distribution) معروف هستند، منتشر ساخته است.این توزیع‌هاى مختلف همگى لینوکس هستند، ولى هریک معمولا براى یک یا چندامر خاص مانند سرویس‌دهنده، دیوار آتش، میزکار و... طراحى شده‌اند و هریکقابلیت‌ها و بهینه سازى‌ها خاص خودشان را به کاربران ارائه مى‌کنند.کاربران در این میان آزادى انتخاب زیادى داشته و مى‌توانند چیزى که کاملانیازشان را برطرف مى‌کند، انتخاب کنند. چیزى که در ویندوز نمى‌توان مفهومىبراى آن پیدا کرد. لینوکس : سیستم‌عاملى حرفه‌اى لینوکس یک سیستم‌عاملحرفه‌اى است. یعنى ممکن است یک کاربر کاملا غیر فنى براى مدیریت آن وانجام برخى از تنظیمات سخت‌افزارى دچار مشکل شود و نتواند به راحتى اینکار را انجام دهد. البته برخى از توزیع‌هاى لینوکس این امور را بسیار راحت(و حتى راحت‌تر از ویندوز) کرده‌اند، ولى با این حال به طور کلى، لینوکسیک سیستم‌عامل حرفه‌اى است که در عین سادگى، از پیچیدگى‌هاى فنى زیادىبرخوردار است. البته تمام کاربران لازم نیست این امور را بدانند.

مثلا یک کارمند دفترى که امورى مانند تایپ و حسابدارى را با کامپیوترشانجام مى‌دهد، ممکن است از نظر فنى تفاوتى را اح! ساس نکند، ولى لینوکسخوراکى ۴ ساله براى کاربران خوره فراهم مى‌سازد! برخلاف ویندوز، نکاتبى‌پایانى براى یادگیرى در لینوکس وجود دارد.

این سیستم‌عامل ۴ سال به راحتى شما را مشغول خواهد کرد و مى‌توانید مطمئنباشید پس از آن بازهم مطالب جدیدى براى یادگیرى وجود خواهند داشت! پسخوره‌هاى کامپیوترى از آن لذت وافرى خواهند برد و هرگز آنرا رها نخواهندکرد. برخلاف ویندوز، در لینوکس راحت‌تر هستید تا بسیارى از کارهاىپیکربندى و سیستمى را از خط فرمان بسیار قدرتمند و عالى آن انجام دهید. بااینکه براى بسیارى از امور مانند ویندوز ابزارهاى گرافیکى طراحى شده است،یک کاربر حرفه‌اى واقعا از خط فرمان لینوکس لذت خواهد برد. خط فرمانویندوز را اصلا مى‌توان خط فرمان نامید؟ لینوکس : بهشت برنامه نویسان!لینوکس را بهشت برنامه نویسان نامیده‌اند. برخلاف ویندوز که اکثر ابزارهاىبرنامه نویسى روى آنرا باید جداگانه نصب و حتى خریدارى نمایید، لینوکس بههمراه تمامى ابزارهاى برنامه نویسى مورد نیازتان و با هر زبانى که فکرکنید ارائه مى‌شود. کافى است آنرا نصب کنید و کار برنامه نویسى‌تان را باابزارهاى دلخواهتان شروع کنید. لینوکس : یک جعبه ابزار کامل لینوکس براىکاربران حرفه‌اى، یک جعبه ابزار کامل به شما مى‌رود که در آن تمامىابزارهاى مورد نیاز مانند برنامه‌هاى اینترنتى، ابزارهاى امنیتى مانندابزارهاى آزمایش شبکه، ابزارهاى برنامه نویسى، هزاران صفحه کتاب و راهنمادر آن پیدا خواهید کرد. ابزارهایى که در اختیارتان قرار دارد چنان متنوعهستند که مى‌توانید ۹۰ درصد اطمینان داشته باشید که پس از نصب آن به چیزدیگرى نیاز نخواهید داشت. لینوکس : یکى از زیباترین دستاوردهاى بشرىلینوکس در سایه همکارى و تبادلات علمى هزاران نفر در سرتاسر جهان ایجادشده و توسعه یافته است.

این همکارى چنان گسترده و زیبا بوده و هست، که به سیستم‌عامل لینوکس لقب«زیباترین دستاورد همکارى جمعى بشر» داده شده است. فرهنگ حاکم در جامعهلینوکس و بازمتن، فرهنگ کمک، اشتراک اطلاعات و تلاش براى بهبود هرچه بیشترمحصولات و «انجام هرکارى که از دستت برمى‌آید» است. هرکس که مى‌خواهد بااین سیستم‌عامل کار کند، باید تمامى دیدگاه‌ها و عقاید قبلى خود را دربارهنرم‌افزارها و سیستم‌عامل کنار گذاشته و با یک دیدگاه جدید و طرز فکرمتحول شده وارد دنیاى لینوکس شود! ، زیرا با فرهنگ حاکم متفاوتى روبروخواهد بود. لینوکس نوید دهنده آزادى است...